maandag 27 februari 2012

Kleine groepen tegen consumptiementaliteit in kerken

Vandaag verschenen in Friesch Dagblad

Hilversum | ‘Uw gemeente is een kleine gemeente! Het maakt niet uit of er vijftig, honderd, driehonderd of een paar duizend samenkomen in uw gemeente. Dat aantal is klein in vergelijking met het aantal mensen in uw omgeving dat Christus niet kent en dat niet naar de kerk gaat’.

De aankondiging van de eendaagse conferentie ‘Missional life & church’ die afgelopen zaterdag plaatsvond in Hilversum sprak me aan. Wie wil geen impact hebben op zijn eigen omgeving? Maar toen ik las wie de spreker was, vroeg ik mij af wat hij mij kon leren. Greg Surratt, senior pastor van de ‘multi site’ Sea Coast Church (zie onderaan). Een gemeente met dertienduizend leden die een van de megakerken is in de Verenigde Staten en op veel christelijke Top 10-lijstjes staat. Kunnen wij uit de VS iets nieuws leren?

Surratt begon de conferentie met het schetsen van de spanning tussen de ‘attractionele’ en de ‘missionaire’ gemeente. Bij de attractionele gemeente ligt de focus op de zondag. Alles draait erom dat wat daar gebeurt goed moet zijn. Als het daar goed gaat, gaat het in de rest van het leven ook goed. Het gebouw, de muziek, de preek, alles moet zo volmaakt zijn, dat mensen zich volledig op hun gemak voelen. Bij de missionaire gemeente ligt juist de nadruk op de gemeenschappen die er doordeweeks zijn. De zondagse samenkomst maakt daar onderdeel van uit, maar is niet het centrum van het gemeenteleven.

Surratt richtte 23 jaar geleden Sea Coast Church op, vanuit een diep verlangen om een kerk te zijn voor onkerkelijken. Zo ontstond een attractionele kerk met uitmuntende planning, intensief gebed, veel activiteiten en zorgvuldige evaluatie.
Na twee decennia kwam de kerkleiding tot de conclusie dat verandering nodig was. Onderzoek wees uit dat ondanks de groei van megakerken het totaal aantal kerkgaanden hetzelfde bleef. Ander onderzoek leverde in de VS het 40/60 diagram op. 40 procent van de bevolking kan worden bereikt door het attractionele kerkmodel. De resterende 60 procent voelt zich daardoor niet aangetrokken en blijft daarom onbereikbaar. Dat percentage wordt alleen maar groter. In Nederland schat ik zelf die verhouding op 20/80.

De attractionele werkwijze zorgde ook voor een consumentenmentaliteit. Er werd een show opgevoerd waar gemeenteleden naar konden kijken en luisteren. Af en toe kwam Surratt in gesprek met nieuwe mensen die naar eigen zeggen bij andere kerken hadden ‘geshopt’ om te zien wat het beste bij hen past.
Om die reden zocht de leiding van Sea Coast Church naar een missionair model dat naast het attractionele kon functioneren. Die werd gevonden in het creëren van een discipelmakende cultuur in de gemeente, waardoor discipelen de cultuur om hen heen zouden beïnvloeden.

Leiders dragen de nieuw te bouwen cultuur, aldus pastoraal leider Chip Judd, volgens het principe ‘Je onderwijst wat je weet, je brengt voort wat je bent’. Voor een gezonde cultuur, zijn gezonde leiders nodig. De leider moet eerst zelf leren zijn identiteit te vinden in God. Want ‘om iets weg te geven, moet je het eerst ontvangen’.
De basis voor discipelschap is ‘heb de Heer lief met heel je hart en je naaste als jezelf’. Die bestaat uit drie delen: God liefhebben, je naaste liefhebben en jezelf liefhebben. Om jezelf lief te hebben, moeten discipelen leren om de liefde van God te ontvangen. En daarin te rusten.
Dat we niet van God kunnen ontvangen heeft te maken met de zondeval. Bevrijd van angst en schaamte kunnen we elkaar open benaderen.

De discipelschapsprincipes leren leiders hoe ze gemeenteleden in kleine missionaire groepen kunnen laten samenkomen, om samen God te zoeken en elkaar te steunen en van elkaar te leren. Net zoals Jezus eerst God zocht, daarna een groep discipelen bijeen bracht, met hen optrok en hen vervolgens uitzond. Deze groepen, van maximaal drie personen, zijn niet de traditionele huisgroepen of Bijbelstudiegroepen, maar delen hun hele leven met elkaar. Daarin kan de openheid worden ervaren van samen delen van successen en moeiten. En kan men elkaar helpen christen te zijn in deze wereld.
Het bouwen van een discipelschapscultuur vergt tijd en nabijheid. Het kan niet even snel worden gedaan en ook niet van een afstand gebeuren. Dat is een waarschuwing die Judd ons gaf. Maar in deze wereld is juist behoefte aan mensen die weten waar zij vandaan komen.

Ik vind het mooie gedachten. Ze spreken me erg aan. Greg Surratt was er eerlijk over. Als hij nu opnieuw begon, zou hij een missionaire gemeente opzetten. Om als gezin Gods roeping uit te leven in een bepaalde omgeving voor een bepaalde doelgroep.

De oprechtheid en eerlijkheid van hem en Chip Judd spreken voor zich. Zij hebben zichzelf de principes die zij verkondigen eigen gemaakt. Daarmee geef ik hen het voordeel van de twijfel. Ik ben benieuwd naar de gevolgen in ons land.

Op dit moment heeft de Sea Coast Church dertien locaties met 29 samenkomsten, elk weekend. Meer dan 13.000 mensen bezoeken ieder weekeinde de kerkdiensten. Sommige van de locaties worden door ‘slechts’ honderd mensen bezocht, terwijl andere bezocht worden door enkele duizenden. Als gevolg hiervan begrijpt voorganger Greg Surratt zowel de megakerkwereld als ook de wereld van de kleinere gemeenten. Hij is een van de bestuursleden en oprichters van een gemeentestichtingsnetwerk dat in de afgelopen tien jaar betrokken is geweest bij de start van meer dan tweehonderd kerken in de Verenigde Staten.

Geen opmerkingen: