maandag 27 april 2009

Landen-kookgroep lokaal nieuws

Sinds begin dit jaar bestaat er in onze wijk een "landen-kookgroep". Mede op initiatief van enkele Villabezoekers gestart om elkaars cultuur te waarderen en te leren kennen, is de groep inmiddels uitgegroeid tot een eetgroep waarin mensen met weinig geld gezellig kunnen eten. De groep komt bijeen in het wijkcentrum van Klarendal.

Tweewekelijks kookt een van de landgroepen: Afghanistan - Turkije - Zweden - Bosnië - Suriname - Indonesië - Iran - Marokko - Irak - Nederland.

Het is een gezellige bedoening, waar we ook van elkaar leren. Door samen te koken is er meer begrip voor de diverse achtergronden. En er is waardering vanuit de groep eters die weinig hebben.

Een wijkbewoner die ook veel in de Villa komt heeft RTV Arnhem, de lokale radio- en tv-zender in contact gebracht met deze activiteit. Dat heeft geleid tot de uitzending van een kort item op deze zender.

Klik hieronder om deze uitzending te bekijken.

zaterdag 25 april 2009

Bril-loos

Het is gebeurd. Een man in de kracht van zijn leven is uit ons leven weggerukt. De afgelopen week hebben ik op tv en in de krant veel superlatieven gezien, gehoord en gelezen over Neerlands grootste columnist.

Als zaterdagabonnee van de Volkskrant las ik zijn columns niet dagelijks, maar wekelijks. En dat niet eens trouw, maar zo af en toe als het uitkwam. Wat me opviel was zijn warmte voor de gewone dingen van het leven. Daarin werd hij ook zo geroemd. Mensen hadden het gevoel dat hij dicht bij hen kwam. Ze kenden hem (of dachten hem te kennen) door wat hij vertelde over zijn eigen leven.

Voor mij is hij een voorbeeld als beginnend columnist. De kracht die te vinden is in 600 woorden. Geen uitgebreide lappen tekst, maar alles compact binnen de lijnen opgeschreven.

Zijn werk is echter ook een teken van de tegenwoordige tijd. Geen grote verhalen of ideologieën. Het gewone leven voorop. Voor mij als gelovige een hulp om na te denken over het belang van de gewone dingen. Christenen willen zo graag en zo snel richting het grote en geweldige. Begint dat juist niet bij het gewone en nietige? Zien we de bomen of het bos. Als we een bos willen oogsten, moeten we tijd nemen voor het zaaien van kleine zaadjes waar bomen uit voort komen. Let op die kleine dingen. Dan sta je soms versteld van wat God doet!

dinsdag 21 april 2009

Friesch Dagblad Column 6: Nieuwe wegen voor de kerk

Voor je het weet is er al weer een maand voorbij. Dus weer tijd voor een nieuwe column. Ditmaal over mijn ervaringen en gedachten bij het weekend van het Emerging Netwerk.

Het was de afgelopen weken nogal in het nieuws. Een paar weken geleden werden twee boeken ter doop gehouden (kinderdoop wel te verstaan) die veel verbinding met elkaar hebben. Ploeteren en pionieren van het duo Nico-Dirk van Loo en Martijn Vellekoop en De ontdekking van het Koninkrijk van Daniël de Wolf (ook wel bekend van Jezus in de Millinx). Beide boeken gaan over verandering in de kerk van vandaag. De een met de insteek van hoe vijf pioniers de afgelopen jaren geploeterd en gepionierd hebben om te komen tot nieuwe vormen van kerk-zijn. De ander met een persoonlijk verhaal van twijfel en onzekerheid waarin uiteindelijk de ontdekking van de boodschap van het Koninkrijk wordt ontdekt.

Er is de laatste tijd veel aandacht voor die nieuwe vormen. De kerken lopen leeg. Ook de evangelische beweging kent inmiddels zijn eigen achterdeuren die door allerlei oorzaken tot nu toe niet zichtbaar zijn geweest. Sommige mensen die door de achterdeur van de evangelische gemeenten is vertrokken, wilden graag meer betekenen voor onze maatschappij - maar ze hebben het gevoel dat hun gemeente daarin faalt. Met pijn en verdriet hebben ze de deur van de gemeente achter zich dicht gedaan. Zij lijken elkaar te vinden bij een nieuwe beweging die zich situeert rond het Emerging Netwerk.

Afgelopen weekend was ik betrokken bij een bijeenkomst dat door dat netwerk werd georganiseerd. 27 mensen van allerlei achtergrond en leeftijd trokken een weekend met elkaar op om elkaar te steunen, met elkaar mee te denken en nieuwe moed te verzamelen voor nieuwe wegen die in Nederland aan het ontstaan zijn. Nieuwe wegen met veel nieuwe mogelijkheden. Van mensen die een gezellige wijkkerk starten tot zij die met een stel jongeren samen in de eigen buurt op pad gaat. Van theologische vernieuwers tot mensen met een ‘traditionele’ evangelische gedachtegang. Van mensen die hun weg al helemaal lijken te hebben gevonden tot mensen die nog helemaal op zoek zijn naar welke plek ze moeten innemen. Veel weekendgangers zijn op zoek naar medestanders voor de weg die zij lopen. En velen van hen komen maar weinig christenen in de eigen omgeving tegen die begrijpen waar ze mee bezig zijn, waardoor vereenzaming dreigt. Het weekend was daarom voor iedereen een feest van herkenning, een plek waarin mensen elkaar verhalen konden vertellen en ook een moment waarop de eigen pijn en moeite kon worden gedeeld.

Samen nadenken over de toekomst van kerk-zijn in Nederland is geweldig. Nieuwe ideeën ontstaan. Pijn en teleurstelling maken plaats voor hoop en verwachting. Op enkele plekken worden al nieuwe probeersels uitgedacht en uitgewerkt. Dat geeft ook de ‘emerging burger’ die niet zo pioniersgezind is moed om zelf op de eigen plek of in de eigen omgeving te kijken naar nieuwe mogelijkheden.

Maar ook hier kan weer het gevaar ontstaan waar alle kerkelijke bewegingen tot nu toe mee te maken hebben gehad. Het Emerging Netwerk kan een tegenreactie zijn op de misstanden in de gevestigde kerken in Nederland (zowel de protestantse kerken als de evangelische beweging). Na verloop van tijd kan de goed begonnen beweging institutionaliseren. Of opgaan in allerlei sektarisch of buitenkerkelijk geneuzel waar men andere kerken verre van wil houden. Mijn hoop is gevestigd op vormen van samenwerking tussen ‘oude’ kerken en gemeenten en de nieuwe beweging. De geschiedenis leert ons dat de protestantse beweging werd genoodzaakt uit de Rooms-Katholieke Kerk te stappen en een eigen kerk te stichten, waardoor die sterk anti-katholiek werd. Zowel de evangelische beweging als de pinksterbeweging werden op hun beurt genoodzaakt uit de protestants-liberale kerken te stappen, waardoor zij sterk anti-protestants werden. Een samenwerking tussen oud en nieuw kan ons kerkelijke land een nieuwe weg bieden, die ontdaan is van het anti-karakter dat ons kerkelijke landschap zo vaak heeft verdeeld. Een ‘enge weg’ die naar een hoopvolle toekomst leidt.

vrijdag 17 april 2009

Spanningen doorbroken

Afgelopen zondag. Het is weer heel druk en gezellig tijdens deze paasbrunch. We moeten alle stoelen en tafels bijzetten die we in het pand hebben.

De deur gaat open. "Hallo, daar ben ik weer", komt het van uit de gang. De man die vorige week met veel verve meldde dat hij nooit meer zou komen, komt lachend de Villa binnen met een pan soep. Hij is even vrolijk als altijd. Na afloop meldt hij dat hij het heel gezellig heeft gehad.

Tja, daar heb je dan een nacht voor wakker gelegen, denk ik dan. Aan de andere kant: dat klopt. Want tijdens die nacht is zijn naam regelmatig in een gebed naar boven gezonden.

Wat blijkt nu? Mijn vrouw kwam hem in diezelfde week tegen en hij vertelde zijn verhaal. Zij maakte het af met een kwinkslag, zei hem dat ze hem toch weer verwachtte en vroeg hem een pan met soep voor de paasbrunch te maken. En daarin stemde hij toe.

Ook dat is missionair werken. Ontspanning volgt op spanning. Mensen zijn gelukkig veranderbaar en bereid te vergeven. Ook daar moeten we mee leren omgaan.

donderdag 9 april 2009

Spannende spanningen

Afgelopen zaterdag was ik op een congres over multicultureel gemeente-zijn. Of het nu lag aan dat congres, of dat het een samenloop van omstandigheden was, deze week werd ik een aantal keren geconfronteerd met multiculturele spanningen.

Zondag. We hebben een gezellig diner georganiseerd, waarbij iedereen iets heeft gekookt. We missen wat mensen door vakantie en zwangerschap/bevalling. Een aantal nieuwe medewerkers heeft zich netjes gehouden aan de tijd van opruimen en slaat aan het opruimen. Daarbij wordt geen rekening gehouden met wat mensen die nog aan het eten zijn. Er moet immers opgeruimd worden. Ik heb het zelf niet door, maar er ontstaat wrijving daardoor. Terwijl ik buiten sta, loopt een van die bezoeker kwaad weg, omdat hij het gevoel heeft dat wij de viering belangrijker vinden dan de maaltijd. Even later staan we buiten en komt hij terug om te melden dat hij zich terugtrekt uit de Villa. Pijnlijk. Vervelend. Had het kunnen worden voorkomen? Iets om over na te denken.

Dinsdag. We hebben tachtig paaspakketten gekregen om uit te delen aan oudere mensen.
Een goede bekende die van buitenaf wordt ingevlogen is uren bezig om de adressen en de deelnemers van de paasuitdeelactie aan elkaar te matchen. Ze heeft mooie kaartjes gemaakt met daarop in een markeerstift aangevinkt de adressen. Twee vaste bezoekers komen binnen en vinden dit maar niets. "Verdeel het toch onder onze eigen mensen en die brengen het wel langs". Ze pakken de pakketten en melden dat ze langs hun eigen adressen gaan. Dat doen ze netjes, behalve bij dat ene adres waar tien minuten later een team officieel het pakket komt brengen. Die persoon is al voorzien van een pakket. Is het feit dat ze bij die ene vrouw langsgaan en een pakket afgeven verkeerd, omdat ze zich niet aan de organisatie houden? Ik spreek een van de dames vandaag weer. Waarom toch al die rompslomp en al dat georganiseer voor niets? Het kan toch makkelijker op onze manier? Vanavond spreek ik een van onze teamleden. Die kreeg de kriebels van de houding van de dames. Dat vindt zij dan weer rommelig en ongeorganiseerd.

Er zijn altijd twee manieren om ergens naar te kijken. De meest geëigende manier is om het eigen denken tot norm te verheffen. Voor Nederlanders is dit het "goed organiseren". Voor anderen gaat het om de relatie en de ruimte. Een goed georganiseerde brunch of diner loopt voor Nederlanders gesmeerd als het goed op tijd loopt. Maar is het dan nog gezellig en blijft er nog ruimte over voor gesprek? Wat zou je doen als je in een restaurant op tijd zou worden benaderd? Nederlanders houden van goed georganiseerde acties. Maar wat doe je als mensen de relatie met "hun mensen" prevaleren boven "die lijstjes en kaartjes".

Ik heb in beide gevallen naar beide kanten gepleit voor ruimte. Enerzijds om het goed te organiseren. Anderzijds om ruimte te laten voor de ander om de eigen weg te gaan. Tot nu toe zie ik het alleen maar als een voordeel en als een positief spannend leermoment om dergelijke spanningen tegen te komen. Goed, in het ene geval kostte het mij voor een keer mijn nachtrust. Maar na die nacht besefte ik des te meer hoezeer hier sprake is van monocultureel werken in een multiculturele setting. En hoe belangrijk het is elkaar te leren waarderen of in ieder geval te accepteren, ook al snap je de manieren van de ander totaal niet. Dat is echt leren leven in een gemeenschap. Eenheid in de praktijk proberen uit te werken. Er is werk aan de winkel geloof ik.

zondag 5 april 2009

Een week van toerusting en gesprek

De afgelopen dagen heb ik een paar dagen vrij gehad en genomen om enkele conferenties te bezoeken en wat gesprekken te houden.

DONDERDAG
ging ik halverwege de bijeenkomst van voorgangers en geestelijke leiders in Arnhem, Hart voor Arnhem, samen met tijdelijk teamleider van Villa Klarendal Ikenius Antuma naar een symposium ‘Pionieren voor het Koninkrijk’. Tijdens dit symposium werden twee boeken ter doop gehouden:
* De ontdekking van het Koninkrijk: verslag van een persoonlijke zoektocht (door Daniël de Wolf, uitgeverij Medema)
* Ploeteren & pionieren: nieuwe manieren van kerk zijn (door Martijn Vellekoop en Nico-Dirk van Loo, uitgeverij Ark Media).

De boeken waren de aanleiding, maar het symposium was bedoeld om na te denken over nieuwe vormen van kerk-zijn, die in ons land bekend is geworden als Emerging Church. Leuke discussies waren aan de orde en kritische vragen werden gesteld. Jos Douma, Vrijgemaakt predikant in Haarlem, stelde in zijn toespraak kritisch dat het mensen in de emerging beweging dat het hen gaat om "zoek eerst het Koninkrijk en zijn ge...meentestichting. En vervolgde met een onderkoeld: Ja,
hier zijn de pioniers, de gepassioneerden, de Jezus-freaks, de creatievelingen, de koplopers en de afhakers, de visionairs. En er klinkt dit geluid: ‘De kerk is dood, leve de koning!’


Belangrijk aspect in zijn toespraak was dat het van belang is te beseffen dat het gaat om mensen en niet om manieren. Mensen die zich zowel binnen als buiten de kerk bevinden.

Zowel Douma als Matthijs Vlaardingerbroek benadrukten om meer samen te doen: oude kerken en nieuwe, emerging, initiatieven. Tegelijkertijd werd duidelijk dat emerging church veel meer een gesprek is waarin over vernieuwing wordt nagedacht dan dat er daadwerkelijk aan de slag wordt gegaan. De wens is er wel, maar er zijn maar weinig echte pioniers die durven te ploeteren in de Nederlandse klei. In het boek "Ploeteren en Pionieren" worden vijf voorbeelden aangehaald van mensen die met vallen en opstaan, met geloof en twijfel, daar wel mee aan de slag zijn gegaan. Daarnaast zijn er nog enkele andere voorbeeldprojecten in het land, en daarbij wordt ook Villa Klarendal telkens genoemd,
die uit de klei, het veen of de zandgrond zijn voortgekomen.

In een radiouitzending van Kerk in Beweging noemt Teun van der Leer, directeur van het Baptistenseminarie, deze projecten hoopvolle experimenten in een nieuwe tijd. Hij kijkt uit naar wat er verder gaat komen.

VRIJDAG
Had ik een gesprek met Corjan Matsinger van Youth for Christ. Dit ging over de ervaring die ik heb opgedaan bij Villa Klarendal en of de kennis daarvan wellicht binnen Youth for Christ ten behoeve van andere kerken verder ingezet kan worden. Verder kan ik hier op dit moment nog niets meer over zeggen.

ZATERDAG
Zijn we met zijn drieën vanuit Villa Klarendal bij de toerustingsdag van de International Church Plants (ICP) geweest. ICP is, aldus de website, "een stichting die is voortgekomen uit het werk binnen de ICF (International Christian Fellowship) te Rotterdam. Deze multiculturele gemeente is in 2000 gesticht en telt momenteel zo’n 200 mensen van allerlei nationaliteiten. Oprichter en jarenlang voorganger van ICF Rotterdam was Theo Visser. Hij gaf in 2005 de aanzet tot oprichting van ICP. Sinds voorjaar 2007 zijn concrete activiteiten in gang gezet. Inmiddels heeft Theo zijn leiderschapstaken binnen de ICF neergelegd, om via ICP nader gestalte te geven aan zijn grote passie: multiculturele kerkplanting. ICP heeft een bestuur met mensen vanuit verschillende gereformeerde kerken. Bovendien krijgt de stichting regelmatig feedback van een raad van advies met drie personen die een ruime bestuurlijke, kerkelijke en missionaire ervaring hebben (dr. Henk van den Belt, drs. Marco Vermin, en dr. Stefan Paas)."

Aangezien we binnen Villa Klarendal voor een groot deel bezig zijn met multicultureel werken, sluit de visie van ICP wat dit betreft aan op die van Villa Klarendal. Het was voor mij mooi om eens te confereren met mensen die op gebied van multicultureel werken een zelfde passie hebben.

Een van de workshops ging over gemeenteopbouw. Tot mijn verbazing gebruikte de workshopleider een westers bedrijfsmodel om gemeentegroei te verklaren en uit te leggen. Dat zorgde ervoor dat ik hem bevroeg of er gemeenteopbouwmodellen zijn die gericht zijn op het multiculturele perspectief. Het leek nu namelijk of er maar een vorm van groei was: de groei naar steeds groter. Of een dergelijk model werkt als een gemeente voor een groot deel bestaat uit mensen die afkomstig zijn uit een familie-georiënteerde cultuur is voor mij een vraag. Voor mij is ook een vraag of we in de huidige postmoderne tijd met dergelijke modernistische modellen gemeenten kunnen laten groeien. De workshopleider zag wel heil in het ontstaan van kleinere celgroepen in wijken waar boven een grotere organisatie werd gesteld. Hij zette mij trouwens gelijk terug in een hokje: "ik weet dat de emerging church kritische vragen stelt...". Voor mij zijn dit interessante vragen voor de nabije toekomst.

Wat ik van deze conferentie ook leuk vond was om mij in overwegend gereformeerde achtergronden te kunnen begeven. De stijl en cultuur is anders. De liefde voor God en voor onze medemens en -lander is hetzelfde.

BACK TO THE BASIC
Zo ben ik weer bij de dag van vandaag aangekomen. Vier van onze vijf kinderen zijn op een gemeenteweekend van hun kerk. Mijn vrouw is op rust op een andere plek. Dus zijn mijn jongste dochter en ik vanochtend gaan "shoppen" bij onze kerkelijke buren van de Baptistengemeente Arnhem Centrum. Na afloop daarvan heb ik mijn toespraakje voor vanmiddag (diner en viering bij Villa Klarendal) voorbereid. En straks ga ik een maaltijd maken voor het dinergedeelte voor diezelfde middag.

En daarmee eindigt een halve week van gesprek en conferentie om weer eens bij te tanken voor het werk wat we doen. Fijn om dingen te horen, goed om mensen te spreken, hartverwarmend om medestanders te ontmoeten, genieten om weer eens flink vooruit te denken. Gisteren zei ik in de auto tegen onze reisgenoot dat ik het toch altijd weer prettig vind om terug te zijn in de wijk. Daar hoor ik thuis, daar mag ik genieten van de mensen om ons heen. Straks genieten van de maaltijd en de gesprekken tussendoor. En tijdens de toespraak genieten van het doorgeven ervan en van de vragen en interactie die daar tussendoor ongetwijfeld weer naar boven zullen borrelen. Ik ben weer terug bij de basis. Want hier gebeurt het!