Uit je bubbel - mijn weg uit de bubbel

Hoe ik uit de bubbel stapte

Was het bij mij anders? Zeker niet. Ook ik verkeerde jarenlang in de christelijke bubbel. Maar altijd wel met de vraag hoe het anders kan. Met name de vraag hoe we aansluiting krijgen bij de wereld rondom ons. 

Ik zat in de christelijke pinksterbubbel (een deelbubbel). Wekelijkse diensten op zondag. Wekelijkse bijbelstudies. Veel onderlinge overleggen. Waardoor de tijd ontbrak om eens om ons heen te kijken. We waren druk om de eigen gemeente draaiende te houden.

De eerste stap  uit de bubbel

Halverwege de jaren negentig was ik lid en oudste van de pinkstergemeente. Als evangelisatiecommissie vroegen we ons af wat we konden betekenen voor de wijk om ons heen. Dat was toen nog een beruchte wijk, het Spijkerkwartier waarin de raamprostitutie was gevestigd. We hadden al veel acties op touw gezet. Een jaarlijkse fakkeltocht door de wijk op kerstavond, waarin we op pleisterplaatsen kerstliedjes zongen. Mooi maar eenmalig. Met zeer kortstondige gesprekken, die soms resulteerden in het bezoek van enkele wijkbewoners aan de kerstdienst (wat ons verheugde: er zat zowaar een ongelovige in de dienst...). Dat het tot die enkele acties en contacten bleef, zorgde bij ons voor onrust. Kon het niet anders? We gingen op zoek naar wat er in de wijk gebeurde. Wellicht konden we in de wijk als kerk iets betekenen.

En zowaar: we kwamen terecht bij de werkgroep Spijkerkwartier. Die tot doel had om acties te organiseren om de prostitutie uit deze woonwijk te laten verdwijnen. Daar hadden we als kerkleden (om een andere reden) wel oren naar. Dus we besloten om ons met twee mensen aan te sluiten bij deze werkgroep.

Wat we kwamen doen en waarom we ons aansloten? Was de vraag van de andere groepsleden. We moesten met de billen bloot. We wilden als wijkgebruiker ons graag aansluiten bij dat wat er al was. En waren ook tegen prostitutie in de wijk. Zo begonnen we mee te werken. Mee te denken om acties te organiseren. Mee te lopen in een demonstratie naar de gemeenteraad om daar onze visie te laten horen.

In die eerste stap stond ik verbaasd. Buiten de bubbel was het goed verkeren. Na afloop van de vergadering een gratis biertje. En vaak al snel een gesprek over het eigen leven en wat daarin verkeerde. Geen boos woord over geloof of de pinkstergemeente, terwijl binnen de pinksterbubbel wel erg angstig naar de buitenwereld werd gekeken, want die moesten niets van ons weten. De eerste stap was gezet. Het was goed verkeren buiten de bubbel. Maar voor 90% was ik nog onderdeel van de bubbel.

Een vervolgstap uit de bubbel

Na enkele jaren leiding te geven aan de pinkstergemeente vonden we de tijd rijp om daarmee te stoppen. Ik kreeg ander werk. En we waren verhuisd naar een wijk waar we langzamerhand meer wilden gaan doen. Waar we het begin mee maakten van gesprekken met mensen buiten onze bubbel tijdens computerlessen die we waren gaan geven.

De computerlessen waren ook bedoeld om de sociale cohesie in de wijk te versterken, dus het eerste halfuur ging op aan gesprekken die over het eigen leven, de wereld om ons heen en onze eigen wereldbeelden. We merkten dat als we open zijn voor de mening van onze cursisten, zij ook geïnteresseerd waren in wat wij dachten. Niet als tactiek, maar als een open gesprek tussen gelijkwaardige gespreksgenoten (ook al waren zij de cursisten en wij de docenten).

Zo werden we voorzichtig al wat meer losgezongen uit onze christelijke bubbel en ingezogen in de bubbel die de wijk Klarendal heette en die heel andere mooie denkbeelden met zich mee bracht. 

Een mooi voorbeeld was dat we werden geconfronteerd met volksliedjes. De Nederlandse volksmuziek schalde door de straten. Van 'het kleine café aan de haven' tot 'Je loog tegen mij'. Van 'Geef mij nu je angst' tot 'De meeste dromen zijn bedrog'. Als we dan vroegen waarom ze dat zo mooi vonden, was het antwoord: "ze geven met hun tekst uitdrukking aan wat ik voel". In mijn gedachten werd de overstap van de bubbel met Opwekkingsliederen naar die van de volksliedjes voorzichtig gemaakt. 

Weg uit de bubbel in een andere bubbel

De computerlessen en andere activiteiten brachten ons tot de gedachten dat onze wijk wellicht een eigen plek nodig had waar ze op een ongedwongen manier konden praten over het geloof. Samen met een ander stel (later echtpaar) gingen we met Youth for Christ in zee om een wijkproject te starten, waarvan een wekelijkse brunch en viering op zondag deel uitmaakte. Dat betekende dat we afscheid namen van de pinksterbubbel en volledig overgingen naar Klarendal. 

Alhoewel... We waren nog steeds in gedachten behoorlijk onderdeel van de bubbel waarin we verkeerden. Immers, wij als christenen zouden wel mee gaan werken om de leefbaarheid in de wijk te bevorderen. Christenen die iets aanboden aan deze wijk. Een soort christelijk ontwikkelingswerk dichtbij. Al doende leert men en werden we soms geconfronteerd met de clash tussen onze bubbel en die van wijkbewoners. Zoals de man die na de brunch vrolijk weg liep en haastig werd ingehaald door een teamgenoot. Waarom hij wegging, want er volgde nog een mooie viering? "Ik mag toch bij jullie mijzelf zijn? Waarom moet ik dan worden verplicht aan die viering mee te doen, als ik het niet wil?" was zijn antwoord. Onderdeel van de nieuwe bubbel was dat iedereen volledig zichzelf mocht zijn zoals hij was. Maar blijkbaar was in ons hoofd de viering net iets belangrijker dan de brunch.

Een keer per maand kwamen we weer terug in de pinksterbubbel. Die we niet verloren hadden, want onze kinderen zaten er nog volop in. Toch bemerkten we dat we vervreemden van die bubbel. En soms namen we bezoekers van de brunch en viering mee (we wilden - Youth for Christ eigen - een brug naar de kerken vormen). Prachtige maar pijnlijke confrontaties tussen bubbels. "Waarom heeft die man een pak aan en een koffer bij zich? O..., dat is de voorganger!"... "Je zit daar in rijtjes achter elkaar. Je groet wel de buurman, maar of je hem kent? Wanneer kun je daar met elkaar praten?"... 

Dieper de bubbel in

Na verloop van tijd trok Youth for Christ zich terug. Wij wilden een zelfstandige christelijke wijkgemeenschap worden. Waar mensen nog meer kerk-zijn op wijkniveau konden ervaren. Samen praten over wat het betekent om kerk in de wijk te zijn. Waar we in de periode van Youth for Christ nog wel eens de christelijke bubbel in werden getrokken doordat we als pioniers door de christelijke media werden bestookt, besloten we tot een mediastilte. Nu was het tijd om nog dieper de wijk in te trekken en de los-vast gemeenschap die op zondag onder de vlag van Youth for Christ was ontstaan, verder uit te bouwen tot een stabielere en hechte gemeenschap die in de wijk van betekenis moest zijn. We trokken al onze vrije tijd uit om dit mogelijk te maken. We namen ook formeel afscheid van de pinksterbubbel door ons uit te schrijven en in een kerkdienst afscheid te nemen. Frappante opmerking van de voorganger: "jullie moesten altijd langs de kantjes lopen en stelden lastige vragen. We vroegen ons af waarom jullie niet gewoon mee deden". Met andere woorden: we begrepen niet dat wij in een bubbel zaten en dat jullie al lang deel uitmaakten van een andere bubbel die veel dichter bij het leven van alledag stond.

In die zoektocht in de wijkbubbel kwamen we tot de conclusie dat samenwerken werkte. In een open, gelijkwaardige relatie samen optrekken met andere wijkbewoners en -organisaties om samen het welzijn van de wijk te zoeken. Dat was natuurlijk waar ik al eerder mee was geconfronteerd in het Spijkerkwartier, maar nu werd dit een werkwijze en cultuur die door ons werd uitgedragen en gesteund. Het betekende dat we een gerespecteerde partner binnen de bubbel van Klarendal werden. 

Ook binnen de gemeenschap werd de tijd die we erin staken beloond. Het kwam niet alleen meer uit ons, onze verlangens en visie werd deel van het geheel. De gemeenschap werd Klarendals. No nonsense. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. En ook als gewoon wel gek is, kijken we daar niet gek van op. Geen eisen vooraf. Kom maar zoals je bent. Praat maar zoals je gewoon doet. Je hoeft je niet beter voor te doen dan je bent. Je bent mooi zoals je nu bent. En wie weet wil God je nog mooier maken.

Volledig thuis in de nieuwe bubbel

Zo voel ik mij nu helemaal thuis in mijn nieuwe bubbel. Anderen komen wel eens onze Villa Klarendal bubbel binnen en krijgen een vervreemdende ervaring. Christenen komen en zeggen tegen ons dat ze ervaren dat ze hier "naakt" komen. Ze hoeven zich niet aan regels (geschreven of ongeschreven) te voldoen. Ze mogen komen als zichzelf. Dat is soms confronterend. Want het christelijke masker (in de ene sub christelijke bubbel vrolijk en blij, in de andere ernstig en stil) of welk ander je gewend bent op te zetten mag af en mensen vragen naar je persoonlijke omstandigheden. Voor sommigen tè confronterend. Voor anderen een verademing. Voor mensen in Klarendal geldt het laatste. En we zien erop toe dat dit niet verandert. 

Die vervreemding kom ik steeds meer bij mezelf tegen als ik weer eens de christelijke bubbel in stap. Na een dag ben ik toch weer blij als ik de grens van Klarendal over stap. Hoe die ervaring is, leg ik in een volgende blog uit.