Missionaire aanbiddingsleiders

Ruim een maand geleden schreef ik een post over missionaire liedcultuur.

Daar zijn wat reacties op gekomen, waar ik zelf ook weer op reageerde. Een van de gesprekken ging over de rol van de worship- of aanbiddingsleider.

Johan schreef daarover:
Een groot probleem in veel gemeentes is dat de worshipleader de centrale rol heeft gekregen in een samenkomst. Nu ben ik sowieso niet iemand die voor centrale rollen is, maar in het worship subcultuurtje zijn er speciale spelregels. Zelf heb ik jaren in een landelijke praiseband gespeeld en wij wisten alle trucje om mensen zgn. in aanbidding te krijgen. Inderdaad, alleen zoete teksten, de lieve en goede Jezus, alle zegeningen etc etc.
Was er dan weerstand dan was de toverformule: maak je zelf leeg van je eigen gedachten, en vul je met gods rijkdom. Vergeet je problemen en zie de zegeningen.... en hoppa het volgende opwekkingslied....

Voor mij was zijn reactie erg herkenbaar en reageerde: Ik ben zelf ook jaren ingezet als aanbiddingsleider. Je wist gewoon welke dingen je moest doen om de mensen "gezegend" naar huis te laten gaan. Ik gooide vaak mijn kont tegen de krib en gooide harde en zachte nummers doodleuk door elkaar. Met als reactie van de andere leiders, dat er dan geen opbouw is naar aanbidding. Aanbidding, was dan weer mijn reactie, zit 'm niet in de zachte of harde liedjes. Het zit in je hart. Je komt als het goed is al met aanbidding naar de gemeente toe. Maar nee, we komen pas in aanbidding op het moment dat de juiste emotionele snaar is geraakt. Pas dan ervaren we Gods Geest en is Hij zo duidelijk aanwezig.

Leuke reactie van Arend hierop kwam vandaag: Hmmm, dit ademt niet echt integriteit. Het lijkt of je aanbiddingsleider bent geweest vanuit eigen kracht, en niet vanuit Gods kracht, de kracht van de Geest. Aanbidding bestaat, God wil aanbeden worden. Daar kun je toch integer mee om gaan? Als je "de kont tegen de krib gooit" dan moet je je afvragen voor wie je iets doet.

Ik mag dit soort reacties wel. Vooral omdat ze mijzelf weer eens laten nadenken over mijn beweegredenen. Daarom hieronder mijn visie op het leiden van aanbidding.

Een aanbiddingsleider is eerst en vooral bezig om mensen in aanbidding richting God te brengen. Maar dan is mijn vraag: wat is aanbidding? In de gemiddelde pinkstergemeente is aanbidding het moment waarop de aanbiddingsleider zachte liedjes inzet en mensen helpt om hun gedachten, emoties en alles wat in hen is op God te richten.

Dat is niet verkeerd, maar volgens mij is aanbidding niet beperkt tot dat moment. Het zou een levensmotto moeten zijn dat elke dag ons leven leidt. Aanbidding terwijl je werkt in de manier waarop je werkt en met mensen omgaat. Aanbidding terwijl je je vrije tijd besteedt. Aanbidding terwijl je met je kinderen en vrouw of man omgaat, ook in de meest intieme momenten. Is dat mijn verlangen? God groot te maken in mijn werk, door wat ik verder nog doe? Ik denk dat we dan ook helemaal anders gaan leven. Want kan ik God aanbidden terwijl ik voor de tv hang en een slappe film bekijk (of een erotischer film diep in de nacht terwijl niemand je ziet)?

Terug naar de aanbiddingsleider. In mijn voorbereidingen koos ik vaak liederen waarvan ik dacht dat ze mensen zouden helpen dichtbij God te komen. Dan kreeg ik kritiek van andere aanbiddingsliederen dat je geen harde en zachte liederen door elkaar moest gebruiken, want dan zat er geen opbouw in de dienst.

Er zit een gevaar in het gebruiken van maniertjes en trucjes om mensen dichter bij God te laten komen. Dan zit je dichtbij aanbidding leiden uit eigen kracht. Dan laat je God niet zijn werk doen, maar push je mensen in een bepaalde richting. De "worship" beweging moet met zijn maniertjes en hulpmiddeltjes oppassen voor die valkuil! Er is een 'worship-cultuur' in modern-christelijke kringen aan het ontstaan, die goed is begonnen, maar inmiddels een eigen cultuur is geworden en ik vraag me dan af waar God nog in deze cultuur voor komt.

Mijn pleidooi voor een missionaire liedcultuur was bedoeld om te pleiten voor meer ruimte binnen de moderne christelijke liedcultuur voor liederen die gaan over menselijk falen, angst, onzekerheid en dergelijke. Die gaan vaak niet samen met de gangbare gedachten binnen de worshipcultuur over hoe we mensen in aanbidding tot God kunnen leiden. Zodra je liederen zingt waarin we onze menselijke emoties onder woorden brengen, is de kritiek dat we "mens-gericht" zijn, terwijl aanbidding toch juist "God-gericht" moet zijn.

Ik pleit ervoor dat aanbiddingsleiders mensen onder hun gehoor helpen om hun eigen emoties onder woorden te brengen en ze van daaruit verder te leiden naar een leven van aanbidding. Dan zal een gast in de dienst niet maanden nodig hebben om te begrijpen wat er gezongen wordt, maar gelijk worden aangesproken, omdat er wordt gezongen over dingen die hij herkent in zijn eigen leven. Weg van de worshipcultuur die zo ver af staat van de wereld waarin we leven. Op weg naar een muziekcultuur waarin het leven van alledag bezongen om van daaruit mensen dichter bij Jezus te brengen.

Dat lijkt mij de taak van een missionaire aanbiddingsleider.