zaterdag 13 september 2008

Contextualisatie in Nederland

In de vorige blog sprak ik over "contextualisatie". Voor veel lezers een overduidelijk begrip. Voor anderen zal dit de oren doen klapperen.

Contextualisatie is een term die voortkomt uit de zendingswetenschap. Kortweg zou je kunnen zeggen dat we het in contextualisatie gaat om "manieren vinden om de boodschap van het evangelie te laten aansluiten bij de cultuur en gewoonten van de mensen die men wil bereiken" (aldus Tim Keller in CV Koers, september 2006).

Volgens Pater drs. P.J. van Winden, SMA in zijn Doctoraal Scriptie Theologie Over Inculturatie-mogelijkheden in de Romeinse Liturgie, sinds Vaticanum II, met name in Zaïre, Evangelisatie en Context houdt contextualisatie rekening met de veranderende natuur van een cultuur waarover wij zojuist gesproken hebben. In plaats van te spreken over een particuliere cultuur - hetzij modern, hetzij traditioneel -, spreekt het over de 'context' ofwel de situatie waarin het Evangelie moet worden opgenomen.
Contextualisatie is ontvankelijk voor alle veranderingen die plaatsvinden in een particuliere gemeenschap of cultuur, en voor de tussenpersonen die deze veranderingen te weeg brengen. Het begrip impliceert dat men nauwgezet de 'tekenen van de tijd' dient te onderzoeken, in elke gegeven situatie en dat bezien moet worden hoe het Evangelie relevant gemaakt kan worden voor die situatie. De verkondiging van het Evangelie moet 'gecontextualiseerd' worden.


Aangezien Nederland inmiddels als 'zendingsland' bestempeld kan worden, worden nu de eerste voorzichtige pogingen gedaan om ook in ons land te doen aan contextualisatie. In zijn afstudeerscriptie "Nieuwe kerken in een nieuwe context" besteedt Martijn Vellekoop aandacht aan dit onderwerp en komt tot de pijnlijke conclusie dat er wel veel nieuwe kerken zijn gesticht, maar dat er bij gemeentestichters wat betreft contextualisatie sprake is van een ietwat passieve praktijk en een conservatieve houding. Nico-Dirk van Loo concludeert daaruit "dat Martijn pijnlijk duidelijk heeft gemaakt dat er wel veel nieuwe kerken zijn maar weinig vernieuwende, ik zie dat als een serieus probleem."

In zijn onderzoek brengt Martijn Villa Klarendal naar voren als voorbeeld van hoe contextualisatie in de praktijk kan werken. Daarin wordt vooral gerefereerd naar de volksliedjes die zijn omgezet naar christelijke tekst.

Die aandacht is natuurlijk prachtig. Maar het gaat mij er uiteindelijk om dat mensen om ons heen geholpen worden dichter bij Jezus te komen. Contextualisatie kan helpen de spreekwoordelijke stenen en rotsblokken in de hoofden en harten van wijkbewoners weg te halen.

Op mijn andere blog heb ik (voordat ik deze blog begon) twee artikelen geschreven over dit onderwerp:

Contextualisatie in Nederland

Hoe kijken christenen naar hun ongelovige omgeving?

Wellicht interessant deze eens door te nemen.

Geen opmerkingen: