Herontdekken hoe je kerk bent in een dorp

In het Friesch Dagblad stond vandaag een artikel over een inspiratieweekend dat Aneta en ik afgelopen weekend in Eastermar (Friesland) mochten leiden. Lees het artikel hieronder.

Hoe kun je als kerk missionair zijn in het dorp? De Protestantse Gemeente Eastermar hield afgelopen weekeinde een Inspiratieweekend over deze vraag. De dorpsgemeente zoekt naar nieuwe wegen.

Hanneke Goudappel

Eastermar | In het inspiratieweekend waren Rick en Aneta Jansen uit Arnhem te gast in Eastermar. Rick Jansen is een zogenoemde tentenmaker. Naast een ‘gewone’ baan is hij buurtpastor en missionair gemeentestichter bij Villa Klarendal in Arnhem. Hij schrijft daarover maandelijks als columnist in het Friesch Dagblad.

Eastermar had Rick en Aneta Jansen uitgenodigd om te vertellen over hun ervaringen als missionair werkers van Villa Klarendal, ter inspiratie van missionair leven op het platteland. De dorpsgemeente is al langer bezig met bezinning op hoe ze kerk wil zijn in Eastermar. ,,In 2007 moest een nieuw beleidsplan worden geschreven”, vertelt ds. Wim Stougie. ,,Ik was hier toen nog geen predikant. Samen met gemeenteadviseur Piet Beintema is de gemeente op zoek gegaan naar het profiel van de gemeente. Drie profielen kwamen naar voren: calvinistisch met accent op de verkondiging, evangelicaal met accent op ontmoeting en kringenwerk, en het kerk op het dorp-profiel met een oecumenisch-diaconale insteek. De drie profielen tonen de veelkleurigheid van de dorpsgemeente.”
Visie

Een groot thema in de afgelopen jaren vormden de gebouwen. De kerkgemeenschap telt twee kerken: de voormalige hervormde kerk op It Heechsân en de voormalig gereformeerde kerk aan De Buorren. ,,De gereformeerde kerk gaat dicht. Daar is veel aan vooraf gegaan. Het bracht allerlei emoties mee en het ligt gevoelig”, zegt Stougie. ,,Terwijl wij al midden in het kerksluitingsproces zaten, verscheen Meer dan hout en steen. Handboek voor sluiting en herbestemming van kerkgebouwen. Dit boek wees ons erop dat je geen gebouw moet sluiten, zonder te praten over visie: hoe wil je kerk-zijn? Aan de hand van dit boek zijn we hierover verder gaan nadenken.”
Uit een aantal visiegesprekken dit voorjaar kwam naar voren dat met name het profiel ‘missionair kerk voor het dorp’ breed wordt gedragen. ,,Mensen werden hier enthousiast van. Ze zijn trots op de kleine dingen die we anders doen: de bloemengroet die nu ook naar mensen buiten onze kerkgemeenschap gaat, onze diaconie die naast mensen van het dorp staat: kerkelijk of niet. Ik ga geen succesverhaal vertellen van: kijk wat wij nu allemaal doen. Er begint echter wel iets te groeien van passie voor het dorp, op allerlei fronten in de kerkgemeenschap."

Belangeloos

Rick en Aneta Jansen vertelden zaterdagavond over het werk van Villa Klarendal, een laagdrempelige gemeenschap in een Arnhemse volkswijk. Zondag ging Rick Jansen voor tijdens de kerkdienst en daarna was er een ‘nagesprek’. ,,Een paar dingen troffen me. Samen gaan ze een weg van ‘luisterend bidden’. Telkens weer proberen ze de stem van God te horen. Wat ook opviel is dat het niet gaat om het rondpompen van gelovigen. Villa Klarendal is er echt voor de mensen van Klarendal. En: kwaliteit gaat voor kwantiteit. Het gaat om echte zorg voor mensen. Villa Klarendal denkt niet in getallen.”

Het weekend heeft Stougie en andere gemeenteleden geïnspireerd. ,,Veel missionaire presentie heeft een sfeer van ‘als ik jou maar over de streep trek’. Rick en Aneta Jansen steken juist in op belangeloosheid. Ze nemen de schepping als basis voor al het denken over missionair werk: ieder mens is door God geschapen en verdient onze aandacht, aanvaarding en respect.”
,,Spannende vraag is hoe we de verbinding met het dorp in Eastermar sterker kunnen vormgeven”, zegt Stougie. ,,Onze zoektocht is waar voor ons de kansen liggen. Daarover ging het nagesprek. Een paar dingen die daar uit kwamen: ga naast mensen staan. Meer bidden. Oren en ogen open. Durf uit je eigen groep te komen en present te zijn. Geniet van de goede ontmoetingen en bouw daarop voort. Kijk goed wat het afstoten van een kerkgebouw voor dit dorp betekent.”

Dat laatste is actueel. Nu de voormalige hervormde kerk wordt gerestaureerd en anders wordt ingericht, zal die in de toekomst worden gebruikt voor de kerkdiensten. ,,De gereformeerde kerk moet nog worden verkocht. Omdat Eastermar geen dorpshuis heeft, wordt die echter ook vaak gebruikt voor dorpsactiviteiten. Een ingrijpende vraag is: gaan we de kerk verkopen vanuit het economische principe: het moet wel iets opleveren? Ricks boodschap was helder: Als je hem verkoopt en je ontneemt het dorp een plek voor ontmoeting dan laat je het dorp in de kou staan. We zijn hierover dus nog niet uitgedacht.”
Rick Jansen vroeg de deelnemers ook hoe ze de verbinding met het dorp gaan leggen in hun dagelijks leven. ,,Een aantal mensen vertelde dat ze die verbinding al heeft, bijvoorbeeld rond sport. Een ander mooi voorbeeld was een World Servants-benefietconcert dat deze winter in de kroeg plaatsvond.”
Rick en Aneta hebben veel respect voor traditionele kerken en ze pleiten voor mixed economy. ,,Een gemeenschap van de traditionele kerk en een missionaire gemeenschap van mensen die ‘anders verder’ gaat, en dat die elkaar stimuleren. Dat blijft vooralsnog mijn grootste vraag: hoe doe je dat op een dorp?