Friesch Dagblad Column 8: Humor

Mijn volgende column is te bewonderen in het Friesch Dagblad vandaag. Maar natuurlijk gewoontegetrouw ook hier door te lezen.

Humor is een geweldig en door christenen te veel vergeten middel

'Lachen is gezond', ‘Een vrolijk hart brengt een lach op het gezicht, een verdrietig hart pijnigt de geest’ en ‘Een vrolijk hart bevordert een goede gezondheid, een sombere geest verzwakt het lichaam’.

Drie spreuken die gaan over het belang van lachen en humor. Om ons heen is het soms kommer en kwel en lijkt het alsof iedereen problemen heeft. De kredietcrisis grijpt om zich heen en het Journaal pepert het ons allemaal nog even extra in. Het is een moeilijke tijd en daar moeten we vooral van doordrongen zijn.

Juist in deze tijd zoeken mensen naar enige ontspanning uit de druk van de tijd. Ze kijken op televisie vooral naar ontspannende programma’s. Er komen nieuwe tv-kanalen als Comedy Channel bij. We hebben even tijd voor de noodzakelijke verlichting nodig en komen tot rust bij die lachwekkende programma’s.

Wijsvinger
Christenen vragen zich soms af waarom hun medelanders nu juist naar dat soort afleiding zoeken en niet verder zoeken dan hun afleidende neus lang is. Met een figuurlijke priemende wijsvinger spreken ze smalend over ‘het volk dat alleen brood en spelen wil’. Om vervolgens de games, de spelletjes, de kluchten of de showprogramma’s af te doen als nietszeggend en onnuttig.

Gelovigen wijzen echter op een splinter, terwijl ze een balk in het eigen oog hebben als hen een humoristische spiegel wordt voor gehouden. Dan is alles ach en wee. Want die ongelovigen spreken beledigend over het eigen geloof. Om vervolgens al verdedigend tot aan de hoogste rechter het eigen gelijk over het recht om beledigd te mogen zijn te behalen.

Wat is Theo van Gogh toen hij nog leefde vaak door christenen verguisd om zijn afschuwwekkende uitspraken over Jezus. Hoezeer hebben christenen zich geërgerd over toneelstukken waarin God als een ezel werd voorgesteld. Om dan maar niet te spreken over spotprenten waarin de christelijke religie openlijk werd bespot.

Is humor niet juist een geweldig en door christenen te veel vergeten middel? Om anderen iets te leren. Maar ook om onszelf een spiegel voor te houden. Sommige geloven staan bekend om hun kunst van zelfspot. Sommige joodse groepen kennen een geweldige humor waarin het eigen leven van een lachwekkend randje wordt voorzien. Een gezond en volwassen geloof is het geloof dat zichzelf van een afstandje durft te bezien en daarvan de humor inziet.

Luisteren naar de spot en satire over het geloof is van zoveel meer waarde. Want over
het algemeen heeft die spot niet de kern van het geloof op het oog, maar de uitingen daarvan. De menselijke kant van de religie, waar helaas, naast veel goeds, heel veel kwaads uit is voort gekomen.

Synodes
De positie van pastores en dominees, kerkenraden en synodes, of de behandeling van vraagstukken die zover van de vragen van deze tijd af staan dat een buitenstaander niet anders kan doen dan er met grote vraagtekens een spottende satire over te houden.

Tegenover een volwassen geloof dat zichzelf met humor van een afstandje kan bezien, staat een angstig, onzeker, naar emancipatie smachtend geloof dat door achterstand allerlei wegen aangrijpt om maar te bewijzen dat het eigen geloof het enig ware geloof is. Waarin men ter verdediging al snel in fundamentalisme vervalt, dat alleen maar hamert, eist, verwacht, of in het slechtste geval terroriseert, zonder ook maar een vleugje van zelfspot.

Dan denken we al snel aan die terroristen die er alles voor over hebben om hun gelijk te halen, zelfs hun eigen leven. Want die zijn fanatiek en eng. Nu zie ik christenen niet als terroristen, maar een geloof waarin de humor wordt uitgebannen als een nietszeggende of onnodige bezigheid, loopt al snel het gevaar een enghartige religie te worden.

‘Een vrolijk hart bevordert een goede gezondheid’. Wat zou er gebeuren als christenen het vrolijke hart niet alleen met de mond - als zondaar met hele noten of handuitstrekkend met praise - belijden, maar daadwerkelijk gaan beleven en uitleven in het leven rondom hen heen. Ik zou zo zeggen: ‘Laat ze eens lachen!’ En lach dan vooral om uzelf!